Konfederacja Wolność i Niepodległość – koalicja o charakterze prawicowym i eurosceptycznym, zawiązana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2019 (formalnie zarejestrowana była w nich jako komitet wyborczy wyborców Konfederacja KORWiN Braun Liroy Narodowcy). Od lipca 2019 zarejestrowana jako federacyjna partia polityczna pod nazwą Konfederacja Wolność i Niepodległość (Konfederacja Wolnościowcy i Narodowcy).
Historia
Działalność do wyborów parlamentarnych w 2019
6 grudnia 2018 decyzję o wspólnym starcie w wyborach europejskich podjęły partie KORWiN i Ruch Narodowy[3]. W styczniu 2019 do koalicji dołączyły organizacja Grzegorza Brauna Pobudka[4] i stowarzyszenie (a następnie także partia) Piotra Liroya-Marca Skuteczni (przy czym Skuteczni byli w koalicji z KORWiN od wyborów samorządowych w 2018 i od listopada tegoż roku tworzyli z nią wspólne koło poselskie Wolność i Skuteczni). Start z jej listy zapowiedziała także działaczka antyaborcyjna Kaja Godek z Fundacji Życie i Rodzina[5].
W lutym 2019 koalicja zaczęła posługiwać się nazwą „Koalicja ProPolska”[6], jednak 27 lutego ogłoszono oficjalną nazwę „Konfederacja KORWiN Braun Liroy Narodowcy”[7]. W marcu złożono wniosek o rejestrację partii o tej nazwie[8].
6 marca do sojuszu dołączyło nieformalne wówczas ugrupowanie Federacja dla Rzeczypospolitej[9]. 14 marca przedstawiciele środowiska kresowego (Włodzimierz Osadczy, Andrzej Zapałowski i Lucyna Kulińska) oraz stowarzyszenie Zdrowy Rozsądek i Akademia Patriotów zapowiedzieli start z list Konfederacji w wyborach do PE[10][11]. 22 marca koło poselskie Wolność i Skuteczni, wraz z przystąpieniem posłów niezrzeszonych Roberta Winnickiego (prezesa RN) i Marka Jakubiaka, przemianowało się na koło poselskie Konfederacja, a jego przewodniczącym (zastępując Piotra Liroya-Marca) został Jacek Wilk[12][13].
6 kwietnia 2019 odbyła się konwencja wyborcza Konfederacji, na której zaprezentowano ostateczny skład list wyborczych do Europarlamentu[14]. Gościem specjalnym konwencji była działaczka społeczna i polonijna Maria Mirecka-Loryś[15].
10 kwietnia do koalicji przystąpiła Partia Kierowców[16] (założona przez polityków działających także w KORWiN – jej prezesami byli kolejno Lech Kędzierski i Bartłomiej Pejo, została wyrejestrowana 19 grudnia 2022[17][18]).
Komitet zarejestrował listy wyborcze we wszystkich okręgach, znaleźli się na nich obaj dotychczasowi europarlamentarzyści partii KORWiN – Robert Iwaszkiewicz i Dobromir Sośnierz[19].
25 kwietnia podczas konferencji prasowej posłowie Konfederacji ogłosili, że nowym przewodniczącym koła zostanie Marek Jakubiak, zastępując Jacka Wilka[20].
1 maja 2019 – w 15. rocznicę wejścia Polski do Unii Europejskiej – Konfederacja wraz ze stowarzyszeniem Marsz Niepodległości oraz Młodzieżą Wszechpolską zorganizowały w Warszawie eurosceptyczny Marsz Suwerenności[21]. 11 maja 2019 przedstawiciele Konfederacji wzięli udział w zorganizowanym przez stowarzyszenie Marsz Niepodległości proteście „Stop 447” pod Kancelarią Prezesa Rady Ministrów i Ambasadą Stanów Zjednoczonych przeciwko amerykańskiej ustawie JUST, która daje amerykańskiemu Departamentowi Stanu możliwość wspierania pozarządowych organizacji zrzeszających ofiary Holocaustu w sprawach roszczeń majątkowych bez spadkobierców[22].
15 maja do koła poselskiego Konfederacji dołączył dotychczas niezrzeszony poseł Robert Majka[23].
Komitet Wyborczy Wyborców Konfederacja KORWiN Braun Liroy Narodowcy na wybory do Parlamentu Europejskiego w 2019 zarejestrował listy we wszystkich trzynastu okręgach[24]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego 26 maja 2019 Konfederacja uzyskała 4,55% (4. miejsce), co nie pozwoliło na osiągnięcie progu wyborczego[25].
7 czerwca ogłoszono połączenie Skutecznych i FdR (która ze względu na niewpisanie do rejestru partii zadeklarowała działalność jako stowarzyszenie) w partię o nazwie Federacja Jakubiak-Liroy[26]. 17 dni później obie formacje opuściły Konfederację, ich liderzy z czasem wystąpili także z koła poselskiego (powstanie partii FJL ostatecznie nie doszło do skutku). W wyniku rozłamu 28 czerwca nowym przewodniczącym koła poselskiego został Jakub Kulesza z KORWiN. Jednocześnie działacze koalicji zapowiedzieli start jako Konfederacja w jesiennych wyborach parlamentarnych[27]. Tego samego dnia Grzegorz Braun, pozostając ze swoim środowiskiem w Konfederacji, złożył wniosek o rejestrację partii Konfederacja Korony Polskiej[28] (zarejestrowano ją 24 stycznia 2020).
25 lipca 2019 zarejestrowano przez sąd koalicyjną partię, ostatecznie pod nazwą „Konfederacja Wolność i Niepodległość” (z formalnym skrótem „Konfederacja Wolnościowcy i Narodowcy”)[29]. Oprócz tego, ze złożonego wcześniej wniosku Michała Wawera z RN oraz Marka Kułakowskiego i Tomasza Grabarczyka z KORWiN, 4 września zarejestrowano partię pod nazwą „Konfederacja – Koalicja Propolska”[30] (Michał Wawer i Marek Kułakowski byli także – obok Marcina Sypniewskiego z KORWiN – wnioskodawcami rejestracji Konfederacji WiN). 9 sierpnia Konfederację opuściła Kaja Godek wraz z Fundacją Życie i Rodzina[31]. 12 sierpnia do koła poselskiego Konfederacji dołączył Paweł Skutecki, który kilka dni wcześniej opuścił Kukiz’15 (po zawarciu koalicji przez ten ruch z PSL), natomiast opuszczenie koła ogłosił Robert Majka[32]. Dzień później poinformowano o starcie w wyborach z list Konfederacji WiN partii Zjednoczenie Chrześcijańskich Rodzin[33] (kierowanej przez byłego europosła Bogusława Rogalskiego, która nie weszła w skład federacyjnej partii[34]). Tydzień później z kolei Konfederację opuściła grupa polityków, którzy odeszli z KORWiN, wiążąc się ze Skutecznymi[35]. Na początku września ogłoszono przyłączenie się do Konfederacji środowisk rolniczych, których reprezentantami na listach zostali m.in. Wojciech Mojzesowicz (startujący z jej listy już w eurowyborach) i Krzysztof Tołwiński[36] (już po wyborach zorganizowały się one wewnątrz Konfederacji WiN, tworząc 29 listopada Konfederację Rolniczo-Konsumencką, której prezesem został Krzysztof Tołwiński, a wiceprezesami Rafał Foryś i Wojciech Mojzesowicz[37][38][39]). Zawarto również porozumienie z Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Wiedzy o Szczepieniach STOP NOP, którego kandydaci (m.in. poseł Paweł Skutecki) także znaleźli się na listach wyborczych[40].
W wyborach komitet Konfederacji WiN został jednym z pięciu komitetów ogólnopolskich[41]. Dzień później komitet ogłosił kandydatów na pierwszych miejscach w poszczególnych okręgach[42]. Poza ogłoszonymi wcześniej środowiskami na listach Konfederacji znaleźli się także liderzy Ligi Narodowej, czy też nieliczni członkowie LPR, WiS i KNP[43]. 21 września odbyła się konwencja programowa Konfederacji, na której ogłoszono jej postulaty[44]. W wyborach, które odbyły się 13 października, partia zdobyła 6,81% głosów i wprowadziła do Sejmu 11 posłów[45] (po pięciu przedstawicieli KORWiN i RN oraz jednego KKP). W Senacie nie uzyskała mandatów. Konfederacja ponownie powołała jednolite koło poselskie, którego przewodniczącym pozostał Jakub Kulesza.
2019–2021
18 listopada 2019 Konfederacja przedstawiła 9 kandydatów mających wziąć udział w zorganizowanych przez tę partię prawyborach prezydenckich. Zostali nimi Krzysztof Bosak (RN), Grzegorz Braun (KKP), Paweł Skutecki (STOP NOP, zakładający także wówczas partię Zjednoczeni – ostatecznie nie zarejestrowaną, w 2021 znalazł się w KKP), Krzysztof Tołwiński (KRK), Magdalena Ziętek-Wielomska (żona Adama Wielomskiego) oraz działacze KORWiN: Konrad Berkowicz, Artur Dziambor, Janusz Korwin-Mikke i Jacek Wilk[46]. 18 stycznia 2020 na zjeździe elektorów kończącym prawybory, na kandydata Konfederacji wybrany został Krzysztof Bosak, zwyciężając w ostatnim głosowaniu z Grzegorzem Braunem stosunkiem głosów 163:146. Wcześniej jako ostatni kandydat KORWiN odpadł Artur Dziambor[47]. Kandydatura Krzysztofa Bosaka została zarejestrowana przez PKW[48]. W czerwcowych wyborach uzyskał on 6,78% głosów, zajmując 4. miejsce. Przed II turą Rada Liderów Konfederacji nie udzieliła poparcia żadnemu z kandydatów[49]. Nie uczyniły tego także poszczególne wchodzące w jej skład partie, natomiast liderzy KRK opowiedzieli się za Rafałem Trzaskowskim z PO[50].
We wrześniu 2021 KRK opuściła Konfederację WiN[51].
2022
Po agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w lutym 2022 doszło do znaczących różnic zdań wewnątrz Konfederacji WiN. Ich powodem były kontrowersyjne i utożsamiane z linią propagandy prorosyjskiej wypowiedzi m.in. Grzegorza Brauna i Janusza Korwin-Mikkego[52]. Wskutek wypowiedzi Janusza Korwin-Mikkego część działaczy KORWiN odcięła się od niego[53]. 8 marca 2022 posłowie Artur Dziambor, Jakub Kulesza i Dobromir Sośnierz opuścili KORWiN, zapowiadając powołanie nowego ugrupowania w ramach Konfederacji WiN[54]. 9 dni później doszło do formalnej zmiany nazwy partii Konfederacja – Koalicja Propolska, w miejsce której zarejestrowano partię Wolnościowcy. 10 maja ogłoszono, że tę nazwę partii przyjęła grupa, która opuściła KORWiN[55][56][57]. Prezesem Wolnościowców został Artur Dziambor.
W czerwcu Andrzej Szlęzak (zasiadający okresowo w klubie Koalicji Obywatelskiej w sejmiku podkarpackim) został pierwszym radnym wojewódzkim Konfederacji, przechodząc z PSL do KORWiN[58]. 15 listopada tego samego roku do KORWiN i Konfederacji dołączył także poseł niezrzeszony Stanisław Tyszka (który wcześniej opuścił Kukiz’15). Następnego dnia wstąpił także do koła poselskiego Konfederacji[59]. 29 listopada tego samego roku KORWiN przemianowała się na Nową Nadzieję[60].
W listopadzie Sąd Partyjny Konfederacji zadecydował o usunięciu Marka Kułakowskiego (Wolnościowcy) z Rady Liderów Konfederacji pod zarzutem „zapowiedzi działań na szkodę Konfederacji”[61][62].
14 grudnia Jakub Kulesza został odwołany z funkcji przewodniczącego koła poselskiego Konfederacji, a na jego następcę został wybrany Krzysztof Bosak[63].
2023
10 lutego 2023 decyzją Sądu Partyjnego Konfederacji WiN Artur Dziambor został usunięty z jej listy członków[64]. W następstwie tej decyzji, trzy dni później posłowie Wolnościowców ogłosili opuszczenie koła Konfederacji i utworzenie własnego koła poselskiego[65].
14 lutego wybrano współprzewodniczących Rady Liderów Konfederacji WiN, którymi zostali prezes NN Sławomir Mentzen (który 15 października 2022 zastąpił jako szef tej partii jej założyciela Janusza Korwin-Mikkego) i wiceprezes RN Krzysztof Bosak[66].
31 marca KKP zawarła porozumienie o współpracy z partią Ruch Prawdziwa Europa, która dołączyła tym samym do Konfederacji WiN[67][68]. Cztery dni później została zarejestrowana powołana w 2022 przez działaczy RN ze względów techniczno-formalnych Partia Konserwatywna (Konserwatyści)[69][70].
12 maja Robert Winnicki w związku ze złym stanem zdrowia podjął decyzję o rezygnacji ze stanowiska funkcji prezesa Ruchu Narodowego oraz szefa sztabu Konfederacji, a p.o. prezesa RN został Krzysztof Bosak[71]. 21 lipca do RN i koła Konfederacji przystąpiła posłanka Anna Siarkowska, przechodząc z Suwerennej Polski i klubu PiS[72]. 10 dni później do koła Konfederacji wrócił Dobromir Sośnierz (w związku z czym przestało istnieć koło poselskie Wolnościowców, których członkiem poseł pozostał)[73].
W wyborach parlamentarnych Konfederacja wystawiła listy we wszystkich okręgach do Sejmu oraz w 65 ze 100 okręgów do Senatu. Oprócz członków partii reprezentowanych w Radzie Liderów ugrupowania oraz osób bezpartyjnych, członków Ruchu PE (którego prezes Mirosław Piotrowski wystartował do Senatu, a wiceprezes do Sejmu) i Dobromira Sośnierza z Wolnościowców, z ramienia Konfederacji wystartowali do Sejmu radny sejmiku podlaskiego Stanisław Derehajło z Porozumienia i prof. Michał Wojciechowski z UPR oraz do Senatu także pojedynczy działacze Prawicy Rzeczypospolitej i Samoobrony[74]. W dwóch okręgach do Senatu w konkurencji do kandydatów Konfederacji wystartowali związani z nią kandydaci partii Zjednoczeni Ponad Podziałami[75]. W wyborach do Sejmu Konfederacja uzyskała 7,16% głosów, otrzymując 18 mandatów[76]. Ponownie żaden jej kandydat nie został wybrany do Senatu[77]. Po wyborach z Rady Liderów został usunięty Janusz Korwin-Mikke, który nie uzyskał poselskiej reelekcji. Zawieszono go też w prawach członka federacyjnej partii[78]. W nowej kadencji Sejmu przewodniczącym klubu Konfederacji został Stanisław Tyszka, a Krzysztof Bosak został wybrany na wicemarszałka izby.
Program
Ugrupowania wchodzące w skład Konfederacji reprezentują poglądy należące do różnych prawicowych nurtów (głównie narodowy konserwatyzm i konserwatywny libertarianizm, także narodowy liberalizm[79]). Według twórców koalicji ideą partii jest skupienie środowisk deklarujących poglądy wolnościowe, narodowe, konserwatywne i proobywatelskie[80]. Spoiwem koalicji są postulaty eurosceptyczne[7][81]. Przedstawiciele Konfederacji określają swe ugrupowanie „uniosceptycznym”, co ma na celu podkreślenie sceptycznego podejścia do Unii Europejskiej, a nie Europy[82]. Opowiadają się za demontażem UE[83], jednocześnie chcąc pozostawienia strefy Schengen i EOG[84].
Podczas konwencji programowej 21 września 2019 w Warszawie Konfederacja Wolność i Niepodległość zaprezentowała program wyborczy, wypracowany przez wszystkie środowiska związane z komitetem wyborczym Konfederacji. Główne postulaty przyjęte przez formację to[44][85][86]:
- „1000+” – powszechna ulga podatkowa: redukcja PIT do 0%, dobrowolność składek ZUS oraz zniesienie akcyzy na benzynę, obcięcie wydatków (lecz bez sprecyzowania, jakich);
- „Szybkie i sprawiedliwe sądy” – zbudowanie aparatu pomocniczego w sądach, ich cyfryzacja i uproszczenie procedur;
- „Bon edukacyjny” i „bon kulturalny” – prywatyzacja szkolnictwa, kultury i sztuki, finansowanie ich poprzez bony, walka z „inwazją” „seksedukatorów” i „propagandystów ruchu LGBT”;
- „Bezpieczeństwo narodowe” – ograniczenie przyjmowania uchodźców i imigrantów, wyjście z Unii Europejskiej, sprzeciwienie się ustawie JUST, propagacja polskiej wizji historycznej i kulturowej;
- „Zdrowe życie” – ochrona środowiskowa, zakaz importu śmieci do Polski, promocja sportu, zakaz aborcji (z wyjątkami).
Pozostałymi postulatami ugrupowania są:
- sprzeciw wobec ustawy JUST (Justice for Uncompensated Survivors Today)[87];
- przyjęcie neutralności w konfliktach zbrojnych na Bliskim Wschodzie i zaprzestanie angażowania polskich żołnierzy[88];
- utrzymanie waluty narodowej, tj. złotego[89];
- likwidacja podatku dochodowego[90];
- przywrócenie kary śmierci dla nadzwyczajnych przestępstw[91];
- liberalizacja przepisów dot. pozwolenia na broń palną[92];
- ograniczenie imigracji z państw pozaeuropejskich[89];
- decentralizacja i debiurokratyzacja państwa[89];
- wyrównanie dopłat rolniczych do reszty państw UE[3].
W lipcu 2022 koalicja przedstawiła nowy program zawierający postulaty z zakresu polityki gospodarczej i energetycznej oraz polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obronności[93].
Działacze
Zarząd
W skład zarządu wchodzi będąca organem decyzyjnym partii 10-osobowa Rada Liderów sprawująca kolegialne przywództwo, a także skarbnik i sekretarz[94][95].
Współprzewodniczący Rady Liderów:
Pozostali członkowie Rady Liderów:
- Konrad Berkowicz (Nowa Nadzieja)
- Grzegorz Braun (Konfederacja Korony Polskiej)
- Robert Iwaszkiewicz (Nowa Nadzieja)
- Bartłomiej Pejo (Nowa Nadzieja)
- Włodzimierz Skalik (Konfederacja Korony Polskiej)
- Krzysztof Tuduj (Ruch Narodowy)
- Witold Tumanowicz (Ruch Narodowy, Partia Konserwatywna)
Sekretarz:
- Marcin Sypniewski (Nowa Nadzieja)
Skarbnik:
- Michał Wawer (Ruch Narodowy, Partia Konserwatywna)
Posłowie
Klub poselski w Sejmie RP X kadencji
| Nowa Nadzieja | ||
|---|---|---|
| Ruch Narodowy | ||
|
||
| Konfederacja Korony Polskiej | ||
| Pozostali | ||
Koło poselskie w Sejmie RP IX kadencji
| Ruch Narodowy | ||
|---|---|---|
| Nowa Nadzieja | ||
| Konfederacja Korony Polskiej | ||
| Wolnościowcy | ||
Wcześniejsi członkowie (do 13 lutego 2023, założyli koło Wolnościowców, potem niezrzeszeni):
Koło poselskie w Sejmie RP VIII kadencji
Pod koniec kadencji:
- Jakub Kulesza (KORWiN) – przewodniczący
- Jacek Wilk (KORWiN)
- Robert Winnicki (Ruch Narodowy) – wiceprzewodniczący
- Paweł Skutecki (bezpartyjny), od 12 sierpnia 2019
Wcześniejsi członkowie:
- Marek Jakubiak (Federacja dla Rzeczypospolitej), od 22 marca do 28 czerwca 2019, potem niezrzeszony
- Piotr Liroy-Marzec (Skuteczni), od 22 marca do 28 czerwca 2019, potem koło Przywrócić Prawo
- Robert Majka (bezpartyjny), od 16 maja do 3 września 2019, potem niezrzeszony
Wszyscy posłowie Konfederacji na Sejm VIII kadencji zostali wybrani z list komitetu Kukiz’15.
Przewodniczący Koła Poselskiego
- Jacek Wilk (KORWiN) – od 22 marca 2019 do 25 kwietnia 2019
- Marek Jakubiak (Federacja dla Rzeczypospolitej) – od 25 kwietnia 2019 do 28 czerwca 2019
- Jakub Kulesza (KORWiN / Wolnościowcy) – od 28 czerwca 2019 do 14 grudnia 2022
- Krzysztof Bosak (Ruch Narodowy) – od 14 grudnia 2022
Kompozycja
| Partia | Ideologia | Prezes | Posłowie | Senatorowie | Eurodeputowani | Radni sejmików województw |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| konserwatywny liberalizm, leseferyzm | Sławomir Mentzen |
7/460
|
0/100
|
0/52
|
1/552
|
||
| nacjonalizm, narodowy katolicyzm | Krzysztof Bosak (p.o.) |
6/460
|
0/100
|
0/52
|
0/552
|
||
| reakcjonizm, monarchizm | Grzegorz Braun |
4/460
|
0/100
|
0/52
|
0/552
|
||
| narodowy katolicyzm, narodowy konserwatyzm | Mirosław Piotrowski |
0/460
|
0/100
|
0/52
|
0/552
|
||
Poparcie w wyborach
Wybory do Parlamentu Europejskiego
| Wybory | Głosy | Mandaty | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Liczba | % | +/− | Liczba | +/− | |
| 2019 | 621 188 | 4,55 (4.) | – |
0/51
|
– |
Wybory parlamentarne
| Wybory | Sejm | Senat | Rząd | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Głosy | Mandaty | Mandaty | ||||||
| Liczba | % | +/− | Liczba | +/− | Liczba | +/− | ||
| 2019 | 1 256 953 | 6,81 (5.) | – |
11/460
|
– |
0/100
|
– | Opozycja |
| 2023 | 1 547 364 | 7,16 (5.) |  0,35 |
18/460
|
7 |
0/100
|
– | Opozycja |
Wybory prezydenckie
| Wybory | Kandydat | I tura | ||
|---|---|---|---|---|
| Głosów | % | |||
| 2020 | Krzysztof Bosak | 1 317 380 | 6,78 (4.) | |
